HAMİLELİK (GEBELİK) HAFTASINI BELİRLEME YÖNTEMLERİ
Gebelik takipleri sırasında gebeliğin kaç haftalık olduğunun en doğru şekilde belirlenmesi çok önemlidir. Gebelik haftasının tam olarak belirlenemediği durumlarda ilerleyen aylarda gerçekleşebilecek erken doğum, gelişme geriliği, su gelmesi, gün aşımı (gün geçmesi) gibi durumlarda tedavi konusunda karar verme sıkıntıları meydana gelebilir. Gebeliğin devam etmesi veya sonlandırılması gibi karar gerektiren durumlarda gebelik haftasına göre karar verilir. Ayrıca bebeğin gelişiminin, kilosunun, ölçümlerinin normal olması ancak gebelik haftası ile karşılaştırılarak değerlendirilebilir. Normal doğum veya sezaryen tarihleri gebelik haftalarına göre belirlenir.
Hamilelik haftasını belirlemek için kullanılan yöntemler:
- Ultrason: Bebeğin boyu, kafa çapı, kafa çevresi, karın çevresi, bacak boyu gibi ölçümler ultrasonografi ile yapılarak gebelik haftası hesaplanır. Her zaman tam ve kesin sonuç vermeyebilir bu yöntem. Ancak gebelik ne kadar küçükse o kadar kesin sonuç verir. Özellikle 20. gebelik haftasından önce daha doğru sonuçlar verir.
- Son adet tarihi: Gebelik haftası son adet tarihinin ilk gününden başlayarak sayılır. Bu yöntem çoğunluklar doğru ve çok fayalı bilgiler verse de bazen yanıltıcı olabilmektedir. Adet düzensizliği, üstüne adet görme, geç döllenme, erken gebelik sırasında görülen kanamalar gibi durumlar son adet tarihinin yanıltıcı olmasına neden olabilir. Bu durumda ultrason ve diğer parametreler kullanılarak düzeltilmiş adet tarihi bulunur ve gebelik haftası buna göre hesaplanır. Doktorlar ve ebeler üstteki resimde görülen hesaplayıcı takvim benzeri tablo ile annenin son adet tarihinden bu güne kadarki haftaları sayarak hamilelik haftasını hesaplarlar, buna cetvele gebemetre de denir.
- Yumurtlama (ovulasyon) tarihi: Anne adet tarihinin ilk gününü net olarak bilebilir ancak yumurtlama gününü net olarak bilemez. Yumurtlama (ovulasyon) tarihi yumurtlama tedavisi (ovulasyon indüksiyonu) verilen hastalarda ultrason takipleri ile net olarak izlenmektedir. Bu tarihe iki hafta eklenerek de gebelik haftası hesaplanabilir.
- Tüp bebekte transfer tarihi: Tüp bebek uygulamalarında embriyonun rahim içerisine transfer tarihi zaten bilindiği için gebelik haftası çok net olarak hesaplanabilir.
- Muayene: Günümüzde ultrasonografi ve diğer tekniklerin çok elişmesi nedeniyle artık kullanılmasa da eski yıllarda elle yapılan muayene gebelik haftasını belirlemede çok önemliydi. Uterusun (rahmin) büyüklüğüne bakılarak gebeliğin kaç haftalık olduğu belirlenirdi.
- Fetoskop: Bebeğin kalp seslerininin fetoskop denilen aletle ilk duyulduğu zaman gebelik haftasını hesaplamada belirleyici nokta olarak kullanılabilir. Günümüzde artık yaygın kullanılmayan bir yöntemdir ancak tıbbi şartların yeterli olmadığı bölgelerde ve ebe takiplerinde kullanılabilir. Fetoskop küçük bir boru eya zurnaya benzer şekilde bir alettir. Bir ucu annenin karnına bir ucu ebe veya doktorun kulağına dayanarak bebeğin kalp sesleri duyulur. Bu şekilde kalo seslerinin ilk duyulması 18-20 hafta civarındadır, buna göre gebelik haftası hesaplanabilir.
- Mezura ile fundus-pubis mesafesinin ölçümü gebelik haftası hakkında bilgi verebilir. Fusdus rahmin en üst noktsıdır. Pubis ise çatı kemiğinin olduğu bölgedir yani vajina üzerinde tüylerin en üst noktasıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder